Ένα ενδιαφέρον βιβλίο: "Το θαύμα της αναπνοής"

Συνέντευξη Δημήτρης Σωτάκης, από το FAQ 56.

ΤΟΥ ΒΥΡΩΝΑ ΚΡΙΤΖΑ

Ποιο είναι το θέμα του βιβλίου και πώς συλλάβατε την αρχική ιδέα γι’ αυτό;
«Το θέμα του βιβλίου είναι πάντα ένα άλλοθι. Αγκιστρώνομαι από μια κεντρική ιδέα –αυτήν τη φορά πρόκειται για την παράξενη ιστορία ενός νέου άντρα, ο οποίος μπλέκεται στα γρανάζια μιας ύποπτης εταιρείας με σκοπό τον γρήγορο πλουτισμό– για να υπογραμμίσω τελικά αυτό που με απασχολεί περισσότερο. Πώς δηλαδή διαχειριζόμαστε τη ζωή μας, τι πραγματικά θέλουμε να κάνουμε στον χρόνο που μας αναλογεί πάνω σ’ αυτό τον κόσμο. Η έμπνευση για “Το θαύμα της αναπνοής” ήταν μάλλον συνέπεια μιας σχεδόν καταθλιπτικής περιόδου που περνούσα την εποχή που ξεκίνησα τη συγγραφή του βιβλίου, ωστόσο αυτή η δυσάρεστη περίοδος μου έκανε δώρο αυτό το μυθιστόρημα».

Ο ήρωας χαραμίζει την προσωπική του ελευθερία για χάρη των χρημάτων. Μπορεί κανείς να το αποφύγει αυτό ή βρισκόμαστε όλοι στο έλεος των αφεντικών μας;
«Όσο περνάνε τα χρόνια, τόσο βεβαιώνομαι ότι οι άνθρωποι έχουν μια καταναγκαστική, σχεδόν μαζοχιστική σχέση με τα αφεντικά τους. Πολλές φορές αναζητούν ή ακόμα επινοούν ένα αφεντικό, ενώ θα μπορούσαν να κινούνται ελεύθερα – ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Κατά κάποιο τρόπο, τα χρήματα αποτελούν το τέλος των επιθυμιών, του μεγάλου ονείρου της ελευθερίας. Το ερώτημα λοιπόν είναι αν κατά τη διάρκεια της αναζήτησης ξεχνάμε κάποιες σημαντικές λεπτομέρειες, δηλαδή, τους ίδιους τους εαυτούς μας».

Η αγωνία του «τι θα γίνει στο τέλος» είναι απαραίτητο στοιχείο για τη διατήρηση του ενδιαφέροντος σε ένα μυθιστόρημα;
«Όχι ακριβώς. Είμαι λάτρης των συγκινησιακά φορτισμένων “τελευταίων σελίδων” ενός βιβλίου, ωστόσο το μυθιστόρημα δεν είναι φιλμ, επομένως ο συγγραφέας δεν οφείλει να συμπεριφέρεται ως παραμυθάς, ως εκείνος που θα διηγηθεί απλώς μια ιστορία με αρχή, μέση και τέλος. Ο ασκημένος αναγνώστης απολαμβάνει ένα καλογραμμένο μυθιστόρημα “ξεχνώντας” ότι κάποτε θα τελειώσει».

Πόσο χρήσιμο είναι το επάγγελμα ενός συγγραφέα σήμερα;
«Όχι ιδιαίτερα... Οι συγγραφείς –κυρίως, στην Ελλάδα– δεν διαθέτουν τον απαραίτητο χώρο για να γίνουν ιδιαίτερα αναγνωρίσιμοι, επομένως οι απόψεις τους δεν φτάνουν πολύ εύκολα στο κοινό. Όμως, το ευχάριστο είναι ότι υπάρχουν ακόμη πολλοί εραστές του βιβλίου, φανατικοί βιβλιοφάγοι, που σε κάνουν να πιστεύεις ότι ένα βιβλίο μπορεί τελικά να διαμορφώσει, ακόμη και ν’ αλλάξει τη ζωή ενός ανθρώπου».

Θεωρείτε τις πωλήσεις ενός βιβλίου σημαντικό κριτήριο της αξίας του;
«Σε καμία περίπτωση. Ο τρόπος που κινείται η αγορά του βιβλίου είναι εντελώς απρόβλεπτος και, φυσικά, το πόσο πουλάει ένα βιβλίο δεν έχει να κάνει με τη λογοτεχνική αξία του. Ωστόσο, τα καλά βιβλία πρέπει να πουλάνε, πρέπει δηλαδή να προσεγγίζουν τους αναγνώστες. Μην ξεχνάμε ότι, στην τελική ανάλυση, ένα βιβλίο γράφεται για να διαβαστεί».