Πέντε χρόνια μετά την κυκλοφορία του, το Απο Δω Και Πάνω ψηφίστηκε από τους συντάκτες του Sonik ως ο καλύτερος ελληνικός δίσκος της δεκαετίας. Πρώτης τάξεως ευκαιρία λοιπόν για μία συνέντευξη με έναν από τους πιο αξιοπρεπείς καλλιτέχνες της εποχής μας.
ΤΟΥ ΒΥΡΩΝΑ ΚΡΙΤΖΑ
Το Από Δω Και Πάνω βγήκε δίσκος δεκαετίας από τους συντάκτες του Sonik. Οι Επισκέπτες ήταν για σας ένα σχήμα αρκετά φιλόδοξο και εν τέλει δικαιωθήκατε. Πώς ξεκίνησε όλο αυτό;
Ήδη από το Κεφάλι Γεμάτο Χρυσάφι είχαμε αρχίσει να πειραματιζόμαστε με τις Τρύπες. Είχαμε βάλει τα κρουστά στο «Ακούω την αγάπη» και στο «Θ’ ανατέλλω»... Άρχισα να σκέφτομαι μια μεγάλη ορχήστρα. Κάναμε ακόμα ένα δίσκο με τις Τρύπες αλλά είχε ωριμάσει μέσα μου η ιδέα. Μετά την εμπειρία με το Βραχνό Προφήτη ήξερα ακριβώς τι ήθελα να κάνω και βγήκα στο δρόμο.
Δε βρέθηκε κανείς να πει «καλά ρε παιδιά, εδώ δεν έχουμε να φάμε κι εσύ φτιάχνεις 14μελή ορχήστρα»;
Ακούγεται φιλόδοξο και παρανοικό για τη χώρα. Ναι, όταν το έλεγα στους φίλους μου μου λέγανε «είσαι με τα καλά σου;». Τώρα που έχουμε δέσει και με τις Διώνη βγαίνουμε στο πάλκο δεκαεννιά άτομα. Με ταλαιπώρησε και με ταλαιπωρεί ακόμα. Και μόνο για να κάνεις μια πρόβα πρέπει να βρεις τους μουσικούς που τρέχουν πέρα δώθε. Τρέχουν με το δίκιο τους κι αυτοί, γιατί όσο επιτυχία και να έχουμε, θα έπρεπε να είμασταν σε άλλη χώρα με μεγαλύτερα ακροατήρια για να έχουν πραγματικά καλές αμοιβές.
Εσείς το ξέρατε μέσα σας ότι θα έχει επιτυχία;
Ένιωθα ότι αυτό που κάνουμε αξίζει. Πολλές φορές ήξερα ότι θα φάω γκρίνια και έφαγα. Με ρωτούσαν οι μουσικοί παραγωγοί: «Πως θα παίζουμε τραγούδια εφτά λεπτά;». Μου είχαν προτείνει να κάνουμε μικρότερες βερσιόν του «Σιγά μην κλάψω», αλλά κι εγώ ήμουν πεισματάρης. Το πίστευα το υλικό. Αλλά από την άλλη, ποτέ δεν ξέρεις. Ήμουν έτοιμος να χαντακωθώ οικονομικά από όλη αυτή τη χειρονομία. Ήμουν έτοιμος για όλα. Ή θα πήγαιναν καλά τα πράγματα και θα στεκόμασταν, ή θα καταστραφόμασταν. Ήταν ένα στοίχημα. Αλλά από πιτσιρίκια με τις Τρύπες είμασταν πεισματάρηδες. Κάναμε αυτό που ακούγαμε στο κεφάλι μας και στην καρδιά μας. Ε, αυτό συνέχισα να κάνω. Οι πωλήσεις του δίσκου ήταν καλές, έγινε χρυσό. Μπόρεσε να ορθοποδήσει και η Altogethernow, να κάνει και άλλες παραγωγές... Απλώς οι ταλαιπωρίες δεν σταματάνε ούτε ένα δευτερόλεπτο. Τα πράγματα θέλουν μάχη καθημερινή για να μπορέσεις να συντηρήσεις μια τέτοια ορχήστρα.
Το «Σιγά μην κλάψω» ακούστηκε πάρα πολύ. Το παραδέχτηκαν όλοι, αλλά το τραγουδάνε και στις πίστες. Σας ενοχλεί αυτό;
Δε με ενοχλεί, απλά δε μου αρέσανε οι εκτελέσεις. Δεν το λέω σνομπίστικα. Η Χαρούλα (σ.σ.: Aλεξίου) ας πούμε, περίμενα να το πει καλύτερα. Από εκεί και πέρα, αυτό που με έκανε να καμαρώνω ήταν όταν το άκουγα στο ραδιόφωνο και το έπαιζαν μέχρι το τέλος. Συνήθως το κόβανε, αλλά δυο-τρεις φορές το άκουσα ολόκληρο. Εφτά λεπτά είναι ραδιοφωνικός χρόνος πολύτιμος. Χωρίς διαφημίσεις...
Η συνεργασία με το Βελιώτη ήταν κάτι αρκετά ανατρεπτικό για τα ελληνικά δεδομένα. Δεν το αγκάλιασαν όλοι από την αρχή πάντως...
Ήταν ένα παιχνίδι που το έκανα με πολλή όρεξη και κέφι. Μετά τις Τρύπες, ερχόταν οι φαν και έβλεπαν ένα καθιστό, βαρύ σχήμα. Στα πρώτα live δεν μπορούσαμε να το παίξουμε, γιατί κάποιοι φώναζαν «α ρε Γιάννη, γιατί;» και τέτοια. Εν πάσει περιπτώσει, εγώ δε μιλούσα αλλά από μέσα μου κρυφογελούσα. Ήταν ένα παιχνίδι. Με ενδιέφερε να βγούνε οι Ανάσες Των Λύκων πρώτα, γιατί το Απο Δω και Πάνω ήξερα πως θα είναι πιο κοντά σε αυτό που ήθελαν. Ήταν όρθιο, είχε πανηγύρι.
Όταν φωνάζουν ακόμα στις συναυλίες σας «Μα είναι ωραία στον παράδεισο» σας ενοχλεί;
Καθόλου. Γιατί είμαι σίγουρος ότι δεν το φωνάζουν επειδή θέλουν να ακούσουν το συγκεκριμένο τραγούδι. Είναι απλά ένα σύνθημα που δείχνει ότι περνάνε ωραία, όπως περνούσαν και τότε.
Είστε ένας από τους λίγους καλλιτέχνες που ενώ έχετε επιτυχία, δεν έχετε υιοθετήσει ποτέ τη μέθοδο του μαγαζιού, να παίξετε δηλαδή κάπου συνεχόμενα. Αυτό συμβαίνει επειδή σας αρέσει ο παλμός της μεμονωμένης συναυλίας;
Ε βέβαια, έτσι έχω μάθει. Δεν ξέρω, μπορεί να το κάνω κι εγώ κάποτε, γιατί έχει ενδιαφέρον κι αυτό. Αλλά πάντα και με τις Τρύπες είμασταν προσεκτικοί, δεν καταναλωνόμασταν σε άπειρα live, ή σε πολλές εμφανίσεις στον ίδιο χώρο. Μου αρέσει η αίσθηση ότι θα συμβεί τώρα ό,τι είναι να συμβεί.
Ποιοι άλλοι δίσκοι σας έκαναν εντύπωση αυτά τα δέκα χρόνια στην Ελλάδα;
Ο Βραχνός Προφήτης. Ήταν μια δουλειά όπου έπεσαν με τα μούτρα διάφοροι πάνω στο υλικό του Θανάση. Ο Μπάμπης (σ.σ.: Παπαδόπουλος), εγώ, οι ηχολήπτες, οι μουσικοί... Μας άρεσαν τα τραγούδια αυτά. Γενικά δεν κάνω εύκολα συνεργασίες, το ξέρεις. Αλλά αυτό το έκανα με πολύ χαρά γιατί ένιωθα ότι ξεκίναγε κάτι. Και πράγματι ξεκίνησε μια ολόκληρη ιστορία. Το Ένα του Σωκράτη Μάλαμα ήταν ένας πολύ ωραίος δίσκος, όπως και του Παυλίδη το Αφού Λοιπόν Ξεχάστηκα. Άλλο ένα διαμάντι. Και οι Lost Bodies. Πάντως η δεκαετία του ’90 νομίζω είχε μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Τρύπες, Στέρεο Νόβα, Ξύλινα Σπαθιά... Στα zeroes έπαιξε πολλή ανοησία, πολύ δήθεν. Ακούσαμε πράγματα σε επίπεδο ροκ μπαλλάντας ή έντεχνου που τα πήρε ο χρόνος και τα διέλυσε. Δεν είχαμε και φοβερά πράγματα. Δεν ξέρω αν εσύ έχεις άλλη άποψη...
Νέα πρόσωπα; Οι Raining Pleasure ας πούμε έκαναν αίσθηση...
Ναι, καλά έκανες και μου το θύμησες. Το Flood ήταν ένας πολύ ωραίος δίσκος.
Η Monika;
Κοίταξε, με τη Monika είδαμε ένα ωραίο μπάσιμο ενός κοριτσιού για πρώτη φορά. Είχε ευφάνταστες ενορχηστρώσεις, είχε ένα ύφος, μια προσωπικότητα. Αλλά δεν έκοψα και φλέβες. Εντάξει, θα μου πεις, ήταν το πρώτο της. Περιμένουμε να δούμε πως θα συνεχίσει.
Οι Κόρε Ύδρο;
Δεν μου έκανε κάτι. Παραδόξως. Έχω ακούσει καλές κουβέντες από πολλούς φίλους, αλλά δεν εντυπωσιάστηκα.
Οι εφημερίδες ξεκίνησαν τη δεκαετία δίνοντας cd με συλλογές, στη συνέχεια έδιναν παλιότερα αυθεντικά cd και τώρα προς το τέλος καινούρια. O δίσκος του Πάριου, για παράδειγμα, έγινε πλατινένιος επειδή δινόταν δωρεάν σε δύο έντυπα. Πως βλέπετε την τάση αυτή;
Είναι μια ιστορία που οι ίδιες οι εταιρίες προετοιμάζουν εδώ και χρόνια. Από τη δεκαετία του ’90 προωθούν το ευκαιριακό και το φτηνό. Γιατί η Ελλάδα ζούσε και μια ψευδοευημερία. Η μεσαία τάξη πήρε τα πάνω της και γλεντούσε πάνω σε τραπέζια. Ανοίγανε μαγαζιά πολυτελείας για πετυχημένους ελληνάρες... Όλο αυτό το ψευτογκλάμουρ, από τη φύση του υπέσκαπτε τη δισκογραφία και κατ’ επέκταση τον πολιτισμό. Οι εταιρίες κατάντησαν εφημεριδοπώλες. Και σήμερα είμαστε στη φάση που κάνουν τις τελευταίες αρπαχτές.
Εσείς υπάρχει περίπτωση να δώσετε το «Απο δω και πάνω» σε μερικά χρόνια σε μια εφημερίδα;
Δεν ξέρω... Μπορεί σε μία περίοδο πολύ δύσκολη οικονομικά να το ΄κανα. Είναι μια μεταβατική περίοδος. Tους δίσκους που έχουμε βγάλει με την Alltogethernow τους διαχειρίζομαι εγώ. Όσο μπορώ αντιστέκομαι και πιστεύω πως θα μπούμε σε μια διάσταση όπου θα μπορούμε να διαχειριστούμε το υλικό μας χωρίς ενδιάμεσους, μέσα από το ίντερνετ. Μπορεί και να μη χρειαστεί να κάνω πράγματα που δεν θέλω. Έχουμε φτιάξει ένα ακροατήριο που μας στηρίζει. Ακόμα και το «Ψυχή βαθιά» το soundtrack που έβγαλα, θα μπορούσα να το δώσω με μια εφημερίδα τη μέρα που θα έβγαινε η ταινία. Αλλα προτίμησα να βγάλω ένα cd και ας δώσει ό,τι δώσει. Όσο στεκόμαστε στα πόδια μας, κοιτάμε να είμαστε αξιοπρεπείς και σύμφωνοι με όλα αυτά που υπερασπιζόμαστε.
Η εταιρία δεν μπορεί να το δώσει χωρίς να σας ρωτήσει;
Όχι, το υλικό αυτό της Alltogethernow ανήκει σε ‘μενα. Αυτό είναι που με έκανε αυτή τη δεκαετία να νιώσω πιο δυνατός. Γιατί το υλικό των Τρυπών είναι χαμένο, δεν ξέρουμε που είναι, ούτε τι θα απογίνει. Αλλά από τις Τρύπες και μετά, ό,τι έχω κάνει το διαχειρίζομαι εγώ και νιώθω μια ασφάλεια.
Πάντως στα δισκοπωλεία βλέπω κυρίως ανθρώπους από σαράντα και πάνω. Κανέναν πιτσιρικά...
Κοίτα, εγώ πιστεύω πως σε μερικά χρόνια τους δίσκους που θα παράγουμε εμείς, είτε θα τους κατεβάζει κάποιος από το ίντερνετ, είτε θα τους αγοράζει σε βινύλιο. Και απλά ο κόσμος όταν κατεβάζει μουσική θα δίνει ίσως ένα συμβολικό ποσό. Νομίζω θα πάνε προς το καλύτερο τα πράγματα. Θεωρώ πολύ γοητευτική αυτή την εποχή. Να κλείσουν οι εταιρίες. Καιρός τους είναι, αρκετό κακό κάνανε. Οι δημιουργοί δεν έχουν πρόβλημα. Οι άνθρωποι που έχουν να πουν κάτι θα βρουν τα κανάλια και τους τρόπους».
Τα zeroes ήταν η δεκαετία που άνθησε το downloading. Δεν σας φόβισε στην αρχή αυτό;
Από τη στιγμή που κάνεις μουσική, πρέπει κάπως να φτάσει στους ακροατές και καλό είναι να φτάσει σε πολλούς. Το κακό είναι ότι ο κόσμος συνηθίζει στο τσάμπα. Αλλά και γι’ αυτό πάλι οι εταιρίες φταίνε. Έχουν υποβιβάσει την έννοια της μουσικής με αυτό το εύπεπτο που προσπάθησαν να προωθήσουν. Δε νομίζω ότι θα γίνουν χειρότερα τα πράγματα. Θα επακολουθήσει μια συνειδητοποίηση από τα ακροατήρια. Αυτό τον καιρό πληρώνουμε τον απόηχο της δεκαετίας του ’90 και των αρχών των zeroes. Τη βλακεία των μάνατζερ των εταιριών, που πιστέψανε πως θα τα οικονομήσουν στα γρήγορα με εποχιακούς σταρ.
Σήμερα είναι πιθανό ένας νέος δημιουργός να βγάλει έναν πολύ καλό δίσκο και να πουλήσει μόνο 1.000 κομμάτια. Μπορεί ένας καλλιτέχνης να κινηθεί χωρίς συμβιβασμούς στην τέχνη του αν δεν έχει λύσει το βιοποριστικό του;
Ναι, μπορεί. Αν έχεις σίγουρο το όνειρο και το κυνηγάς καθαρά θα την βρεις την άκρη. Το τίμημα είναι ότι θα κάνεις τα πάντα για να φτάσεις εκεί που θέλεις. Και θα έρθει η στιγμή που θα δικαιωθείς. Νομίζω πως εμείς είμαστε ζωντανά παραδείγματα αυτής της πίστης.
Τι καινούριο θα θέλατε να δείτε σε αυτή τη δεκαετία που μπαίνει; Τι είναι αυτό που λείπει;
Καινούρια παιδιά με καινούριες τρέλες, καινούρια οράματα. Ανήσυχα, αποφασισμένα, με ηθική. Φρέσκους δημιουργούς. Σκληρά παιδιά με καινούρια αντίληψη. Να συμβεί κάτι σ’αυτή τη χώρα ρε παιδί μου που να μας κάνει να νιώσουμε πως αξίζει τον κόπο η ζωή μας και η καθημερινότητά μας.
Σε τι φάση βρίσκεται το καινούριο cd των Επισκεπτών; Έχει ολοκληρωθεί;
Αυτό είναι μια μεγάλη περιπέτεια. Έχουμε κάνει demo, έχουμε φτάσει κοντά στην ηχογράφηση και μετά ξαναχάνονται οι μουσικοί... Υπάρχει ένα πρόβλημα στο πως θα οργανωθούμε. Το θέμα είναι ότι δουλεύουμε. Αλλά τι θα συμβεί και πότε, ούτε κι εμείς ξέρουμε.
Φέτος γίνατε 50 χρονών. Έρχονται στιγμές που λέτε να τα αφήσετε όλα ή νιώθετε πως έχετε πολλά χρόνια ακόμα μπροστά σας
Δεν ξέρω αν έχω πολλά χρόνια, αλλά έχω όρεξη για μουσική. Έχω ακόμα καύλα. Γουστάρω ανθρώπους, γουστάρω ιδέες... Δε νομίζω πως ήρθε ακόμα ο καιρός. Μπορεί σε δυο χρόνια, σε τριάντα, σε ογδώντα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου