Συνέντευξη Pet Shop Boys

ΤΟΥ ΒΥΡΩΝΑ ΚΡΙΤΖΑ

από το FAQ 77

Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια τη δεκαετία του ’60 στην Αγγλία;«Γεννήθηκα στο Νορθ Σιλντς και όταν ήμουν τεσσάρων χρονών μετακομίσαμε σε ένα νέο σπίτι στο Νιουκάστλ. Ο πατέρας μου ήταν εμπορικός αντιπρόσωπος και η μητέρα μου ασχολούνταν με τα του σπιτιού. Μέσα στο σπίτι ακούγαμε κυρίως μουσική από το ραδιόφωνο, αλλά η μητέρα μου είχε και κάποιους δίσκους 78 στροφών. Το πρώτο τραγούδι που θυμάμαι είναι το “My foolish heart”, που πρωτακούστηκε στην ομώνυμη ταινία του 1949. Γενικώς τότε ακούγαμε μουσική από ταινίες, όπως ας πούμε το “Dream of Olwen”. Ήταν πολύ ρομαντικά τραγούδια αυτά…».

Θυμάστε τον πρώτο δίσκο που αγοράσατε ο ίδιος;«Το “Girl don’t come” της Σάντι Σο. Ήταν Νο 1 στην Αγγλία. Το αγόρασα το 1964 σε ηλικία εννιά ετών. Μου είχαν δώσει κάποια χρήματα για τα Χριστούγεννα. Πήγα λοιπόν σε ένα δισκοπωλείο στο Νιουκάστλ και επέλεξα αυτό τον δίσκο. Είναι περίεργο, αλλά μου αρέσει ακόμα και σήμερα το ίδιο. Φαντάσου ότι το έχω στο i-pod μου».

Πότε πιάσατε στα χέρια σας μουσικό όργανο;«Σε ηλικία δώδεκα ετών ζήτησα για δώρο γενεθλίων μία κιθάρα. Έμαθα να παίζω μόνος μου και ύστερα κατάφερα να περάσω τις συγχορδίες που έμαθα στο πιάνο, το οποίο ήδη βρισκόταν στο σπίτι μας. Όταν ήμουν δεκαπέντε, φτιάξαμε με τους φίλους μου ένα γκρουπ που λεγόταν Dust, το οποίο ήταν πολύ επηρεασμένο από τους Incredible String Band. Παίζαμε με ακουστικές κιθάρες, γιατί δεν είχαμε χρήματα για ηλεκτρικό εξοπλισμό. Το ’72 μετακόμισα στο Λονδίνο και μοιραζόμουν ένα διαμέρισμα με φίλους. Εκεί αγόρασα ένα πιάνο και ξεκίνησα να γράφω τα πρώτα καλά μου τραγούδια. Πέρασα από διάφορες οντισιόν που δεν με έβγαλαν πουθενά, αλλά συνέχιζα. Μέχρι να γνωρίσω τον Κρις (σ.σ.: Λόου, έτερο ήμισυ των Pet Shop Boys) είχα γράψει δεκάδες τραγούδια. Γνωριστήκαμε το 1981 σε ένα κατάστημα ηλεκτρικών ειδών του Κινγκς Ρόουντ, όπου είχα πάει να αγοράσω ένα συνθεσάιζερ, και λίγο μετά ξεκινήσαμε να γράφουμε μαζί».

Πώς προέκυψε το όνομα Pet Shop Boys;«Ο Κρις είχε κάτι συμφοιτητές στο δυτικό Λονδίνο, οι οποίοι τα Σάββατα δούλευαν σε ένα pet shop (σ.σ.: κατάστημα που πουλάει κατοικίδια). Οπότε τους αποκαλούσαμε Pet Shop Boys. Τότε υπήρχαν γκρουπ όπως οι Peech Boys και οι Beastie Boys. Μας άρεσε λοιπόν το όνομα αυτό, γιατί παρέπεμπε σε χιπ χοπ γκρουπ. Όταν πήγαμε να φτιάξουμε τον πρώτο μας δίσκο δεν είχαμε όνομα, οπότε το αποφασίσαμε σχετικά γρήγορα και από τότε μας έμεινε».

Ισχύει ότι μισούσατε τη ροκ μουσική τότε;
«Κοίτα, μου άρεσαν κάποια τραγούδια, αλλά αυτό που με απωθεί από τη ροκ μέχρι και σήμερα είναι το γεγονός ότι είναι αυτάρεσκη μουσική. Και πέρα από αυτό, συνεχώς επιστρέφει στο παρελθόν, στη μουσική των Beatles και των Rolling Stones. Όποτε ένα γκρουπ λέει ότι πειραματίζεται, θα σου πει πολύ περήφανα ότι εισάγει στα κομμάτια του συνθεσάιζερ και samplers. Ε, και τι είναι αυτά λοιπόν; Είναι ο βασικός εξοπλισμός της dance μουσικής. Γιατί αυτή είναι η μουσική που προχωράει σήμερα».

Λένε πως η ροκ έφτασε σε μια κορύφωση τη δεκαετία του ’60. Πιστεύετε πως η dance μουσική έφτασε στη δική της κορύφωση τη δεκαετία του ’80 ή δεν την έχει φτάσει ακόμα;
«Νομίζω τη δεκαετία του ’80 έφτασε σε μεγάλα ύψη. Η dance μουσική έχει να κάνει με τη δημιουργία ενός νέου ήχου και ενός νέου ρυθμού. Τη φτιάχνουν και την ακούνε ενθουσιώδεις άνθρωποι, οπότε πρέπει να αλλάζει συνεχώς. Δεν ξέρω αν θα ακούσουμε καλύτερα πράγματα από αυτά που έχουμε ήδη ακούσει, αλλά πιστεύω βαθιά πως η μουσική αυτή θα σημειώσει περαιτέρω εξέλιξη. Άλλωστε η μουσική εξελίσσεται μέσω της τεχνολογίας. Τo rock ’n’ roll ήρθε με τις ηλεκτρικές κιθάρες. Ύστερα ήρθαν τα συνθεσάιζερ και εμφανίστηκε η ηλεκτρονική μουσική των Kraftwerk. Και μετά ήρθαν τα samplers. Οι Pet Shop Boys βγήκαν την ίδια εποχή με τα samplers».

Ένας μουσικός που δεν έχει μεγάλο συνθετικό ταλέντο μπορεί να φτιάξει καλή dance μουσική, αν ξέρει να χειρίζεται άψογα την τεχνολογία;
«Πρέπει να έχεις έμφυτο χάρισμα για να γράψεις ένα τραγούδι, σε όποιο μουσικό είδος κι αν κινείσαι. Είναι όπως με την ομορφιά. Νομίζω πως οι άνθρωποι υποτιμούν το γεγονός ότι η ομορφιά είναι ένα ταλέντο. Όμως, με τα χρόνια η ομορφιά φθείρεται. Ε, λοιπόν, το ίδιο συμβαίνει και με το ταλέντο. Αν και τώρα που το σκέφτομαι, πολλοί άνθρωποι ομορφαίνουν όσο μεγαλώνουν». (γέλια)

Είναι πιο απλό να φτιάξεις ένα τραγούδι που κάνει τους ανθρώπους να χορεύουν ή ένα τραγούδι που τους κάνει να κλαίνε;«Νομίζω πως μπορείς να τα πετύχεις και τα δύο. Πολλά τραγούδια των Pet Shop Boys είναι χαρούμενα και λυπημένα ταυτόχρονα. Οι στίχοι τους βλέπουν μπροστά κοιτάζοντας πίσω. Έτσι είμαστε και ως άνθρωποι, και αυτά τα γλυκόπικρα συναισθήματα προσπαθούμε να εκφράσουμε».

Τι είναι αυτό που κάνει τη μουσική τόσο σημαντική για τη ζωή μας;«Η μουσική, όπως κάθε μορφή τέχνης, εκφράζει το πώς αντιλαμβανόμαστε όλα όσα ζούμε. Μέσα από μουσική, λέξεις και εικόνες η τέχνη μάς κάνει να καταλαβαίνουμε καλύτερα τις εμπειρίες μας. Και πέρα από αυτό, μας εξυψώνει, μας πετάει πάνω από τη ζωή και έτσι μας δίνει μια πιο ολοκληρωμένη θέα της πραγματικότητας».

Ποιες είναι οι βασικές διαφορές σας με τον Κρις Λόου;«Η βασικότερη διαφορά είναι ότι είμαστε εντελώς διαφορετικοί. (γέλια) Ο Κρις προέρχεται από οικογένεια μουσικών και άρχισε να μαθαίνει πιάνο σε πολύ μικρή ηλικία. Ο παππούς του έπαιζε τρομπόνι επαγγελματικά στο Λας Βέγκας και είχε γνωρίσει μεγάλη επιτυχία με ένα τζαζ γκρουπ. Βέβαια, πρόσφατα ανακάλυψα πως και ο δικός μου παππούς τη δεκαετία του ’30 έπαιζε μπάντζο για ένα διάστημα. Αλλά γενικώς η οικογένειά μου δεν είχε ιδιαίτερη μουσική παράδοση και, όπως προείπα, είμαι αυτοδίδαχτος. Όταν ξεκινήσαμε να παίζουμε με τον Κρις, έβλεπα πως αντιλαμβανόταν διαφορετικά κάποια πράγματα, όπως τις γραμμές του μπάσου ή τις ρυθμικές εναλλαγές. Ενώ εγώ ήμουν καλός στις εναλλαγές των συγχορδιών, γιατί είχα εξασκηθεί παίζοντας τραγούδια των Beatles και του Ντέιβιντ Μπόουι. Μέχρι και σήμερα δουλεύουμε εντελώς διαφορετικά. Ο Κρις λειτουργεί περισσότερο με το ένστικτο, πράγμα που θαυμάζω, ενώ η δική μου προσέγγιση είναι λιγότερο αυθόρμητη. Όσον αφορά τον χαρακτήρα μας, εγώ είμαι περισσότερο της μέρας και ο Κρις είναι της νύχτας. (γέλια) Δεν είναι εντελώς αλήθεια αυτό, αλλά είναι ο πιο σύντομος τρόπος να σου εξηγήσω τις διαφορές μας…».

Προτιμάτε την ηρεμία του στούντιο ή την ένταση των συναυλιών;
«Είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα. Στο στούντιο το να νιώθεις ότι δημιουργείς κάτι καλό είναι πολύ συναρπαστικό, αλλά μπορεί να γίνει και πολύ βαρετό, αν δεν έχεις έμπνευση ή έχεις κολλήσει σε κάτι. Βέβαια και οι περιοδείες μπορεί να γίνουν κουραστικές, αλλά εκεί έχεις τη θετική ενέργεια του κόσμου. Όμως, οι Pet Shop Boys έχουν ως βάση τους τη δημιουργία των τραγουδιών και την ηχογράφησή τους στο στούντιο. Αν λοιπόν δεν κάναμε περιοδείες, όπως γινόταν τη δεκαετία του ’80, θα ήμασταν έτσι κι αλλιώς σήμερα οι Pet Shop Boys, όμως χωρίς το στούντιο δεν θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε».

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του «Pandemonium tour» που θα περάσει και από την Ελλάδα;
«Δουλέψαμε με μια σχεδιάστρια θεατρικών χώρων. Στο μουσικό κομμάτι μάς βοήθησε πολύ και ο παραγωγός Στιούαρτ Πράις, που έκανε την παραγωγή στο τελευταίο άλμπουμ των Killers και έχει γράψει το “Hung up” μαζί με τη Μαντόνα. Έχουμε χωρίσει τη συναυλία σε τέσσερα μέρη και τα τραγούδια εναλλάσσονται σαν χρώματα. Θέλαμε να συνδέσουμε τη μουσική με το οπτικό θέμα για να φτιάξουμε μια έντονη και συναρπαστική εμπειρία. Την ίδια στιγμή προσπαθούμε να μην αποσπούμε την προσοχή του κοινού από τα ίδια τα τραγούδια. Γενικά νομίζω πως τα σόου των Pet Shop Boys δεν μοιάζουν με κανενός άλλου».

Ιδέες για τραγούδια πώς σας έρχονται;
«Γράφω συνεχώς ιδέες σε χαρτιά. Ακόμα κι αν είναι δύο λέξεις ή ένας τίτλος ή ένα θέμα. Όταν συναντιόμαστε με τον Κρις, ρωτάμε ο ένας τον άλλον: “Έχεις τίποτα;”. Συνήθως αυτός φέρνει μια μουσική ιδέα κι εγώ μια στιχουργική. Αλλά πολύ συχνά γράφω κι εγώ μουσική. Το “West End girls”, ας πούμε, το έγραψα στο πιάνο μου τη δεκαετία του ’70. Προσπαθούσα να γράψω ένα τραγούδι σε στυλ Μπάρι Γουάιτ».

Στην έμπνευση πιστεύετε;
«Ναι, αλλά πιστεύω και στη σκληρή δουλειά, ακόμα κι αν ακούγεται κλισέ. Πάντως, η έμπνευση είναι ένα μαγικό πράγμα όταν συμβαίνει. Καμιά φορά σου έρχεται μια μελωδία μαζί με στίχους, κανονικό τραγούδι, έτοιμο. Έτσι γράφτηκε το “It’s a sin”».